Η Άνδρος είναι ένα από τα νησιά των Κυκλάδων και μάλιστα το δεύτερο σε μέγεθος μετά την Νάξο με έκταση 374 τετρ. Χλμ. και είναι το βορειότερο νησί του Νομού. Διαθέτει μεγάλο μήκος ακτογραμμής 174 χιλιομέτρων με πλήθος ακρωτηρίων και όρμων.
Γύρω από την Άνδρο υπάρχουν αρκετές βραχονησίδες με γνωστότερες τα Γαυριονήσια στη δυτική πλευρά του νησιού με τα ακόλουθα ονόματα: Αλαδονήσι , Πρασονήσι, Λαγονήσι και Μεγάλο Νησί. Ανατολικά της Άνδρου βρίσκεται η βραχονησίδα Θεοτόκος και το Μέσα Κάστρο της Χώρας.
Γενικώς η Άνδρος διαθέτει ορεινό ανάγλυφο με μεγάλες κλίσεις στις πλαγιές, κατέχοντας το δεύτερο σε ύψος βουνό των Κυκλάδων, μετά την Νάξο, την Κουβάρα με υψηλότερη κορυφή το Πέταλο 996 μ. Χαρακτηριστικό του νησιού είναι οι σχετικά παράλληλες κορυφογραμμές που διατρέχουν τα νησιά από δυτικά προς τα ανατολικά σχηματίζοντας έτσι στα ενδιάμεσα τμήματα, αρκετές λεκάνες απορροής. Κυρίαρχο πέτρωμα είναι ο μαρμαρυγιακός σχιστόλιθος,. νοτιότερα υπάρχουν κάποιες κατηγορίες μαρμάρων και σε κάποια σημεία του νησιού απαντώνται μεταλλοφόρα πετρώματα όπως: μαγγάνιο, σίδερο και νικέλιο.
Η Άνδρος διαθέτει αρκετά νερά, γι’ αυτό σε αρχαία συγγράμματα το νησί αναφέρεται με την ονομασία «Υδρούσα». Τα χαρακτηριστικά που συντείνουν στην συγκέντρωση άφθονων υδάτων, συγκριτικά πάντα με τα υπόλοιπα νησιά των Κυκλάδων, προέρχονται κυρίως από το κυρίαρχο πέτρωμα τον σχιστόλιθο που θεωρείται στεγανό πέτρωμα με την δημιουργία σχηματισμού κοιλοτήτων στο υπέδαφος, δίνοντας έτσι την δυνατότητα αποθήκευσης μεγάλων ποσοτήτων νερού, που στην συνέχεια εκφορτίζουν τις ποσότητες αυτές μέσω των πολλών πηγών που διαθέτει το νησί. Επειδή το ανάγλυφο του νησιού είναι ορεινό, με παράλληλες κορυφογραμμές που είναι σχεδόν κάθετες προς τον Βοριά και σχετικά μεγάλο υψόμετρο, οι κατακρημνίσεις είναι συχνότερες απ’ ότι στα υπόλοιπα Κυκλαδονήσια. Άλλο ένα σημαντικό χαρακτηριστικό είναι η έντονη ύπαρξη των διαφόρων ξερολιθικών κατασκευών με σημαντικότερες τις αναρίθμητες πεζούλες ή αναβαθμίδες ή αιμασιές (όπως ονομάζονται οι αναβαθμίδες στην Άνδρο). Σε σχέση πάντα με το νερό οι αιμασιές αποτελούν εμπόδιο στην εύκολη επιφανειακή απορροή των υδάτων με αποτέλεσμα την μεγαλύτερη απορρόφηση των υδάτων και κατά συνέπεια τον πληρέστερο εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα. Βέβαια τα οφέλη από την έντονη ξερολιθική παρέμβαση δεν εντοπίζονται μόνο στον εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα αλλά είναι πολλά περισσότερα.
HΆνδρος διαθέτει μεγάλη ποικιλία ενδιαιτημάτων και πλούσια βλάστηση. Αυτό το χαρακτηριστικό υπάρχει από τα αρχαία χρόνια καθώς μια από τις πολλές προσδιοριστικές αναφορές του νησιούήταν Λασία (πλούσια βλάστηση). Γεωγραφικά βρίσκεται πολύ κοντά στην Εύβοια με διαχωριστική θαλάσσια ζώνητο «Κάβο Ντόρο» που κατά την χρονική περίοδο της Πλειστοκαίνου ή Άνδρος ήταν ενωμένη με την Εύβοια. Γι’ αυτό το λόγο και σε σχέση με την ενδημικότητα συγγενεύει με αρκετά είδη που υπάρχουν εκεί και σε λιγότερο βαθμό με τα νοτιότερα νησιά των Κυκλάδων υποδεικνύοντας έτσι την σταδιακή μετάβαση από την ηπειρωτική βιοποικιλότητα σε αυτήν των Κυκλάδων.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
- Να κατανοήσουν την σημαντικότητα ύπαρξης της πλούσια βιοποικιλότητας που διαθέτει το νησί.
- Να γνωρίσουν τους διάφορους τύπους οικοτόπων που υπάρχουν στην Άνδρο.
- Να μάθουν για το σκλήθρο και τους λόγους προστασίας των αλουβιακών υπολειμματικών δασών στις περιοχές Βόρη και Λεύκα.
- Να αναγνωρίζουν σπάνια ενδημικά είδη χλωρίδας της Άνδρου.
- Να αντιληφθούν τον συμβιωτικό χαρακτήρα των σκλήθρων με συγκεκριμένα είδη μυκήτων.
- Να συνειδητοποιήσουν τις απειλές που αντιμετωπίζουν τα διάφορα οικοσυστήματα από ανθρώπινες παρεμβάσεις.
- Να καταλάβουν την έννοια της αειφορικής διαχείρισης του περιβάλλοντος.
- Να κατανοήσουν τις έννοιες: Αμοιβαιότητα/Συμβίωση, Ομοσιτισμός, Παρασιτισμός μέσα από τις σχέσεις συνύπαρξης ειδών χλωρίδας και πανίδας.
- Να ασκηθούν στην ομαδική εργασία, να αναπτύξουν πνεύμα συνεργασίας και να αξιοποιήσουν τα ταλέντα τους μέσα από την προσέγγιση περιβαλλοντικών θεμάτων.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΓνωστικό-Θεωρητικό:Οι μαθητές μαθαίνουν για τα χαρακτηριστικά και τις βασικές διεργασίες των φυτών: φωτοσύνθεση, αναπνοή, διαπνοή. Ενημερώνονται για το άβιο και έμβιο περιβάλλον, τα οικοσυστήματα, τους παράγοντες του άβιου περιβάλλοντος που καθορίζουν την παραγωγικότητα του εδάφους, τα διάφορα οικοσυστήματα και τα είδη βλάστησης. Ενημερώνονται επίσης για τους τύπους οικοτόπων που υπάρχουν στην Άνδρο, για τις απειλές αυτών και για τα σημαντικότερα είδη χλωρίδας και πανίδας που υπάρχουν στο νησί.
Πρακτικό-Βιωματικό: Οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες και λαμβάνουν τον απαραίτητο εξοπλισμό. Ξεκινούν με την αναγνώριση και περιγραφή κάποιων ειδών χλωρίδας και μανιταριών που υπάρχουν σε κάποια bannersστον εσωτερικό χώρο του κτηρίου που βρίσκεται στο κτήμα Αγαδάκη στα Πατούρια. Μετά βγαίνουν από το κτήριο και αναζητούν κάποια συγκεκριμένα είδη χλωρίδας που υπάρχουν στο κτήμα. Στη συνέχεια κατεβαίνουν στο ποτάμι των Ευρουσιών όπου αναζητούν κάποιο σκλήθρο για να το περιγράψουν, αναζητούν τυχόν απειλές στο χώρο γύρω από το ποτάμι και καταγράφουν τα χαρακτηριστικά του δάσους με τα σκλήθρακαθώς και του παρόχθιου δάσους με τα πλατάνια. Τέλος, οι ομάδες συμπληρώνουν φύλλα εργασίας, προκειμένου να αποτυπώσουν τις νέες γνώσεις και εμπειρίες που απέκτησαν και συλλέγουν φυσικά υλικά για καλλιτεχνικές δημιουργίες. Δημιουργικό: Οι μαθητές κάνουν ανάλυση όλων των στοιχείων που συνέλεξαν ανά ομάδα, προτείνουν ιδέες και λύσεις σε προβλήματα που κατέγραψαν, εκφράζονται δημιουργικά και προετοιμάζονται για τις παρουσιάσεις τους.
Παρουσίαση-Αξιολόγηση: Οι ομάδες των μαθητών παρουσιάζουν τις εργασίες τους, τις κατασκευές και τις καλλιτεχνικές δημιουργίες τους, συζητούν και αξιολογούν το πρόγραμμα. Η αξιολόγηση γίνεται μέσω ερωτηματολογίων στα οποία οι μαθητές και οι συνοδοί-εκπαιδευτικοί καταγράφουν τις εντυπώσεις τους και τις παρατηρήσεις τους για το πρόγραμμα στο οποίο συμμετείχαν.
ΜΟΝΟΗΜΕΡΟ
- Άφιξη των μαθητών στο κτήμα Αγαδάκη.
- Καλωσόρισμα των μαθητών, ευαισθητοποίηση - Σύντομη παρουσίαση του προγράμματος και των ενεργειών που πρέπει να γίνουν στο πεδίο.
- Κανόνες Ασφαλείας που πρέπει να τηρούνται, επεξήγηση του εξοπλισμού που θα χρησιμοποιηθούν.
- Παρουσίαση των βασικών διεργασιών των φυτών, καθώς και τα χαρακτηριστικά αυτών. Επεξήγηση εννοιών όπως: οικοσύστημα και τα είδη οικοσυστημάτων, βιοτικό και αβιοτικό περιβάλλον και τα είδη βλάστησης.
- Παρουσίαση των οικοτόπων της Άνδρου με τις πιθανές απειλές που μπορεί να υπάρξουν για τον κάθε τύπο οικότοπου.
- Παρουσίαση των σημαντικότερων ειδών χλωρίδας και πανίδας του νησιού.
- Χωρισμός των μαθητών σε ομάδες και εφοδιασμός απαραίτητου εξοπλισμού. (Ενδυματολογικός και τεχνικός εξοπλισμός).
- Οι μαθητές παρατηρούν και καταγράφουν χαρακτηριστικά των ενδημικών ειδών χλωρίδας όπως και κάποια είδη συμβιωτικών, σπροτροφικών και παρασιτικών μυκήτων που υπάρχουν στο κτήμα Αγαδάκη.
- Γνωρίζουν, μέσω του συνόλου των αισθήσεων το παραποτάμιο οικοσύστημα.
- Καταγράφουν χαρακτηριστικά του σκλήθρου, καθότι θεωρείται προστατευόμενο είδος στην Άνδρο, αφού το νησί είναι το νοτιότερο σημείο εξάπλωσης του είδους στη Μεσόγειο. Μαθαίνουν για τον ιδιαίτερο αναπαραγωγικό μηχανισμό που έχει το σκλήθρο και εντοπίζουν απειλές.
- Αναγνωρίζουν τις αξίες του παρόχθιου δάσους και διευρευνούν με τον κατάλληλο εξοπλισμό την παραγωγικότητα του οικότοπου.
- Συμπληρώνουν φύλλα εργασίας
- Παρουσιάζουν τις εργασίες τους και συμπληρώνουν έντυπα αξιολόγησης του προγράμματος.
ΈΝΑΡΞΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
- Άφιξη των μαθητών στο Κ.Π.Ε. Κορθίου.
- Καλωσόρισμα των μαθητών
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
- Ξενάγηση στους ιστορικούς χώρους του κτιριακού συγκροτήματος της Αγίας Τριάδας όπου στεγάζεται το Κ.Π.Ε. Κορθίου.
- Άφιξη των μαθητών στο κτήμα Αγαδάκη.
- Καλωσόρισμα των μαθητών, ευαισθητοποίηση - Σύντομη παρουσίαση του προγράμματος και των ενεργειών που πρέπει να γίνουν στο πεδίο.
- Κανόνες Ασφαλείας που πρέπει να τηρούνται, επεξήγηση του εξοπλισμού που θα χρησιμοποιηθεί.
- Παρουσίαση των βασικών διεργασιών των φυτών, καθώς και τα χαρακτηριστικά αυτών. Επεξήγηση εννοιών όπως: οικοσύστημα και τα είδη οικοσυστημάτων, βιοτικό και αβιοτικό περιβάλλον και τα είδη βλάστησης.
- Παρουσίαση των οικοτόπων της Άνδρου με τις πιθανές απειλές που μπορεί να υπάρξουν για τον κάθε τύπο οικότοπου.
- Παρουσίαση των σημαντικότερων ειδών χλωρίδας και πανίδας του νησιού.
- Άφιξη των μαθητών στο κτήμα Αγαδάκη.
- Οι μαθητές παρατηρούν και καταγράφουν χαρακτηριστικά των ενδημικών ειδών χλωρίδας όπως και κάποια είδη συμβιωτικών, σπροτροφικών και παρασιτικών μυκήτων που υπάρχουν στο κτήμα Αγαδάκη.
- Γνωρίζουν, μέσω του συνόλου των αισθήσεων το παραποτάμιο οικοσύστημα.
- Καταγράφουν χαρακτηριστικά του σκλήθρου, καθότι θεωρείται προστατευόμενο είδος στην Άνδρο, αφού το νησί είναι το νοτιότερο σημείο εξάπλωσης του είδους στη Μεσόγειο. Μαθαίνουν για τον ιδιαίτερο αναπαραγωγικό μηχανισμό που έχει το σκλήθρο και εντοπίζουν απειλές.
- Αναγνωρίζουν τις αξίες του παρόχθιου δάσους και διευρευνούν με τον κατάλληλο εξοπλισμό την παραγωγικότητα του οικότοπου.
- Εντοπίζουν σχέσεις συμβίωσης, ομοσιτισμού και παρασιτισμού μεταξύ διαφόρων ειδών εντός του κτήματος..
- Συμπληρώνουν φύλλα εργασίας.
- Αντίληψη του χώρου μέσα από διάφορα παιχνίδια ανάλογα με την ηλικία των μαθητών.
- Παρουσιάζουν τις εργασίες τους και συμπληρώνουν έντυπα αξιολόγησης του προγράμματος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου