Ενεργοί πολίτες: Εκπαίδευση για το περιβάλλον και την αειφορία

Το Κ.Π.Ε. Κορθίου σε συνεργασία με τις Υπευθύνους Σχολικών Δραστηριοτήτων Α/θμιας και Β/θμιας Εκπ/σης Ν.Κυκλάδων διοργάνωσε επιμορφωτικό σεμινάριο στην Πάρο για εκπαιδευτικούς Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης από τις 14 Μαρτίου έως και τις 16 Μαρτίου 2014.

           ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ

Παρασκευή 14 Μαρτίου

17:00 – 17:30  Προσέλευση συμμετεχόντων-εγγραφές.

17:30 – 18:15  Παιχνίδι γνωριμίας.

18:15 – 18:35  Παρουσίαση των προγραμμάτων του Κ.Π.Ε.

 Κ.Π.Ε. Κορθίου

18:35 – 18:55  Εισήγηση: « Περιβαλλοντική Εκπαίδευση   

Εκπαίδευση για την Αειφορία: Από τη Θεωρία στη Πράξη» Σπαρτινού Μαρία, Dr. Βιολογίας, Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων Β΄θμιας Εκπαίδευσης Κυκλάδων.

18:55 – 19:15   Διάλειμμα

19:15 – 19:30   Εισήγηση: « …Μια διαφορετική ματιά στις αξίες   

της Αειφορίας..» Άννα Κουκούτση, Υπεύθυνη του ΚΠΕ Κορθίου

19:30 – 19:45   Εισήγηση: « Διδάσκοντας τον εθελοντισμό».

                            Σταυρούλα Μαρίνου, μέλος της Π.Ο του ΚΠΕ Κορθίου.

19:45 – 20:00   Εισήγηση: « Εθελοντικές ομάδες: Το παράδειγμα

του  ΣΕΔΑ (Σύλλογος Εθελοντών Δασοπυρόσβεσης Άνδρου). Νικόλαος Χαζάπης, Αναπληρωτής Υπεύθυνος του ΚΠΕ Κορθίου 

20:00 – 21:30   Εργαστήριο: «Είστε έτοιμοι για δράση;»

                           Παιδαγωγική Ομάδα του ΚΠΕ Κορθίου.

21:30                                      Δείπνο

Σάββατο 15 Μαρτίου

(πρωί)

9:00 – 13:00    Επίσκεψη στο πεδίο, Π.Ο. του ΚΠΕ Κορθίου σε συνεργασία

με τις Υπευθ. Σχολ. Δρασ/των Α/θμιας-Β/θμιας Εκπ/σης.

13:00 – 13:30  Επιστροφή στην Παροικιά 

13:30                                             Γεύμα

(απόγευμα)

Εκπαιδευτικοί  Α΄θμιας

17:30 – 18:45  Εργαστήριο: « Η δύναμη της συνεργασίας: Δυναμική Ομάδας». Χρυσάννα  Διαμαντή, MF Arts in theatre –Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων Α΄θμιας Εκπαίδευσης Κυκλάδων

18:45 – 19:00               Διάλειμμα.

19:00 – 20:30               Εργαστήριο: « Είμαι ένα μέρος του

 περιβάλλοντος- Ευαισθητοποιούμαι και δρω».

                 Παιδαγωγική Ομάδα του ΚΠΕ Κορθίου

20:30 – 21:00   Συζήτηση                                                                                                             

Εκπαιδευτικοί Β΄θμιας

17:30 – 18:45  Εργαστήριο: «Μετά από … Θυμάμαι, Αξιολογώ,  

Δημιουργώ»  Μαρία Σπαρτινού, Dr. Βιολογίας, Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων Β΄θμιας Εκπαίδευσης Κυκλάδων

18:45 – 19:00   Διάλειμμα

19:00 – 20:30   Εργαστήριο: «Είμαι ένα μέρος του

περιβάλλοντος- Ευαισθητοποιούμαι και δρω».

                 Παιδαγωγική Ομάδα του ΚΠΕ Κορθίου                                

20:30 – 21:00   Συζήτηση.

Κυριακή 16 Μαρτίου 2014

9:00 – 10:15    Εργαστήριο: ¨Εικόνες σκέψεις και συναισθήματα…»

Παιδαγωγική Ομάδα του ΚΠΕ Κορθίου  

10:15 – 10:30   Διάλειμμα  

10:30 – 11:45 Εργαστήριο: « Μαθαίνω μέσα από την ενεργή

διαδικασία του παιχνιδιού: Δημιουργώντας ένα καλύτερο κόσμο», Παιδαγωγική Ομάδα του ΚΠΕ Κορθίου

11:45 – 13:00   Παρουσιάσεις εργασιών των ομάδων.

13:00 – 13:30   Αξιολόγηση-κλείσιμο σεμιναρίου.

ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ-ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ

 ''…Μια διαφορετική ματιά στις αξίες της Αειφορίας'' ,Άννα Κουκούτση

Στην εισήγηση έγινε ανάλυση της έννοιας της αειφορίας, των αιτίων της φτώχειας στον πλανήτη γη και του καταστροφικού τρόπου διαχείρισης των φυσικών πόρων από τον άνθρωπο. Δόθηκε έμφαση, κυρίως, στο πολιτικό και ριζοσπαστικό περιεχόμενο αυτής της έννοιας. Αναλύθηκαν οι αξίες της αειφορίας:

 α)Αλληλεγγύη.

β)Οικολογική βιωσιμότητα.

γ)Κοινωνική δικαιοσύνη.

δ)Σεβασμός στη διαφορετικότητα.

Κατόπιν αναφέρθηκαν τα βασικά στοιχεία της έννοιας του ενεργού πολίτη, τα οποία είναι ταυτόχρονα και βάση για την εκπαίδευση για την αειφορία, ως απαραίτητες προϋποθέσεις για να μπορέσουν οι κοινωνίες να αλλάξουν και να χειραφετηθούν. Στο περιβάλλον καθρεφτίζεται η ψυχοσωματική υγεία των κατοίκων του και  το συλλογικό επίπεδο της συνειδητότητας όλων μας.

Πότε μια κοινωνία θεωρείται υγιής; Όταν οι άνθρωποι ζουν σε αρμονία με το περιβάλλον και έχουν υγεία στα τρία επίπεδα της ανθρώπινης ύπαρξης, δηλ. στο φυσικό σώμα, στο συναισθηματικο-ψυχικό επίπεδο και στο πνευματικό επίπεδο. Έχουμε μέσα μας τη δύναμη για καταστροφή αλλά έχουμε και την αγάπη και την καλοσύνη και γι΄αυτό θα πρέπει να εστιάσουμε σε μια εκπαίδευση η οποία θα προσφέρει την πραγματική αγάπη για τη φύση και την αγάπη για τους ανθρώπους, επεκτείνοντας τον κύκλο της συμπόνιας και του σεβασμού σε όλα τα πλάσματα που ζουν στη γη.

 ''Διδάσκοντας τον εθελοντισμό'', Σταυρούλα Μαρίνου

     Αρχικά παρουσιάστηκε η έννοια του Εθελοντισμού, τέθηκαν ερωτήματα για το τι είναι και τι δεν είναι εθελοντισμός.  Στη συνέχεια διερευνήθηκε κατά πόσο υπάρχει η δυνατότητα να διδαχθεί στο πλαίσιο το σχολείου. Προτάθηκαν μέθοδοι όπως: Καταιγισμός ιδεών, Μελέτη περίπτωσης, Δημιουργική καλλιτεχνική έκφραση, Δομημένη συζήτηση. Επίσης, Αναφέρθηκαν οι τεχνικές της μη τυπικής  μάθησης όπως  Προσομοίωση, παιχνίδι ρόλων, δραματοποίηση κ.α. 

     Διερευνήθηκε ο ρόλος του εκπαιδευτικού εμψυχωτή στην αναπτυξιακή εκπαίδευση, που είναι να ακούει, να παρατηρεί και να παρέχει γνώση, όπου του ζητηθεί και όπου νιώθει ότι μπορεί να διευκολύνει τη μαθησιακή διαδικασία, να συμβάλλει στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος μάθησης, να εμπιστεύεται την ικανότητα αυτορρύθμισης της ομάδας και τη γνώση των μαθητών και να φροντίζει για τη δημιουργία θετικού κλίματος  μέσα στην ομάδα.

    Τέλος, αναφέρθηκε ότι ‘‘Η εκπαίδευση για τον Εθελοντισμό ” σχετίζεται άμεσα με την εκπαίδευση στα ανθρώπινα δικαιώματα αλλά και την περιβαλλοντική και διαπολιτισμική εκπαίδευση και ότι συμβάλλει στην ειλικρινή και ελεύθερη έκφραση των συμμετεχόντων ενώ λειτουργεί ως πρότυπο  συμπεριφοράς και παρακινεί και τα πιο συγκρατημένα παιδιά. 

    

''Εθελοντικές ομάδες: Το παράδειγμα του ΣΕΔΑ'' (Σύλλογος Εθελοντών Δασοπυρόσβεσης  Άνδρου), Νικόλαος Χαζάπης

Ο εθελοντισμός στην Ελλάδα σε επίπεδο πυρόσβεσης – έρευνας – διάσωσης βρίσκεται σε εμβρυακό στάδιο, επομένως έχει μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης και βελτίωσης. Οι κατηγορίες εθελοντών είναι:

  1. Ομάδες ή εθελοντές που εντάσσονται στη Γ.Γ.Π.Π.  ή στους ΟΤΑ

  2. Εθελοντές πυροσβέστες που ανήκουν οργανικά στο Πυροσβεστικό Σώμα 

  3. Ομάδες ή εθελοντές που δεν ανήκουν στις πιο πάνω κατηγορίες   

      Οι Κατηγορίες δράσης των εθελοντικών ομάδων ανάλογα με το αντικείμενο δράσης διακρίνονται      σε: Κατασταλτικές – Πυροπροστασίας – Πυρόσβεσης - Πολλαπλών αρμοδιοτήτων - Πρώτες βοήθειες – Διασώσεις Ο ρόλος τους είναι ενισχυτικός προς τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες και η ανάγκη χρησιμοποίησης εθελοντικού δυναμικού επιτακτική, λόγω της αυξανόμενης έντασης και έκτασης των περιστατικών, αρκεί οι εθελοντές να επιχειρούν με επαγγελματισμό, μεθοδευμένα και με ασφάλεια (εκπαίδευση). Οι Προϋποθέσεις αποτελεσματικότητας είναι: 

•          πιστοποιημένη εκπαίδευση

•           ασφαλιστική κάλυψη

•           συγκεκριμένο σύστημα αξιολόγησης

•           ίση αντιμετώπιση με το μόνιμο προσωπικό 

Εθελοντισμός σε άλλες χώρες:

Γερμανία:

•          Από 10 ετών εξοικειώνονται  οι μελλοντικοί εθελοντές με το δάσος και τις αρχές της δασοπυρόσβεσης. Μετά την ενηλικίωση ακολουθεί διετής εκπαίδευση.  Ο εθελοντισμός οργανώνεται σε επίπεδο δήμου και η εκπαίδευση – ενασχόληση λαμβάνει χώρα κυρίως τα Σαββατοκύριακα

Ιταλία:

•          Οι εθελοντές ξεκινούν από 16 ετών και στα 18 τους χρόνια διαλέγουν κατεύθυνση

Η.Π.Α.

•          Οι εθελοντές αποτελούν το 72% του δυναμικού

Ολλανδία

•          Οι εθελοντές  αποτελούν το 80% του δυναμικού

Γαλλία

•          Στη Γαλλία υπάρχουν 195.000 εθελοντές  ηλικίας 16 έως… 56 ετών και 35.000 μόνιμοι πυροσβέστες. Η Δασοπυροπροστασία είναι και εναλλακτική μορφή θητείας στο στρατό

Αυστρία

•           Υπάρχουν και εκεί Πυροσβεστικές Νεολαίες που εκπαιδεύουν παιδιά 10 – 16 ετών, κάτι αντίστοιχο με τον εθελοντισμό στη Γερμανία. Στην Αυστρία λειτουργούν 4.500 Εθελοντικά και μόνο 6 επαγγελματικά πυροσβεστικά σώματα

Στην προσπάθεια αλλαγής του πλαισίου περί εθελοντισμού στην Ελλάδα έχει δημιουργηθεί το νέο θεσμικό πλαίσιο που προβλέπει: Εκπαίδευση - Ασφάλιση (Υπάρχον Ασφ. Φορέας η Ασφ. Φορέας Πυροσβεστικής) - Εμπλοκή με υποχρέωση του εργοδότη να επιτρέπει στον υπάλληλο – εθελοντή να συμμετάσχει σε περιστατικό εφόσον κληθεί. Και δεν προβλέπει κίνητρα σε αντίθεση με άλλα πετυχημένα μοντέλα.

"Είστε έτοιμοι για δράση;'', Π.Ο. του Κ.Π.Ε. Κορθίου

To εργαστήριο εστιάζει στους στόχους που μπορούν να θέσουν οι εκπαιδευτικοί προκειμένου να καλλιεργήσουν τα χαρακτηριστικά του ενεργού πολίτη στους μαθητές τους καθώς επίσης και στις δραστηριότητες που μπορούν να σχεδιάσουν γι'αυτό το σκοπό.

Οι συμμετέχοντες αφού χωριστούν σε ομάδες δημιουργούν την Πυραμίδα του Ενεργού Πολίτη τοποθετώντας στο κατάλληλο επίπεδο της κεντρικής πυραμίδας καρτέλες που τους έχουν δοθεί με τις έννοιες-στόχους τους οποίους μπορεί να θέσει ο εκπαιδευτικός προκειμένου να καλλιεργήσει στους μαθητές τα χαρακτηριστικά του ενεργού πολίτη.Στη συνέχεια ανά ομάδα, καλούνται να σχεδιάσουν τα βήματα και τις δραστηριότητες ενός προγράμματος το οποίο θα πραγματοποιήσουν με τους μαθητές τους έχοντας ως αφορμή κάποιο συγκεκριμένο θέμα.

''Η δύναμη της συνεργασίας: Δυναμική Ομάδας'', Χρυσάννα  Διαμαντή

Το εργαστήριο έχει σαν στόχο την παρατήρηση του εαυτού μέσα στην ομάδα, πώς νιώθει σε διάφορες ομαδικές συνθήκες και πώς αυτό επηρεάζει το ίδιο το άτομο και την ομάδα.Οι συμμετέχοντες λειτουργούν ως δράστες και ως παρατηρητές, έρχονται με κάποια συναισθήματα, πεποιθήσεις, διάθεση, τα παρατηρούν αλλά παρατηρούν επίσης και πως επηρεάζουν την ομάδα. Αρχικά, μέσα από ομαδικές δραστηριότητες μιλούν, παίζουν, κινούνται σωματικά και ρυθμικά με στόχο την ελευθερία της έκφρασης, την αποδοχή, τη χαλαρότητα και την αυτοπαρατήρηση. Τέλος, παίζουν παιχνίδι ρόλων, όπου οι συμμετέχοντες σχετίζονται και αναζητούν λύσεις μέσα από την εμπλοκή και την ενεργό συμμετοχή τους στη συγκεκριμένη δράση.

          ''Είμαι ένα μέρος του  περιβάλλοντος- Ευαισθητοποιούμαι και δρω'', Π.Ο. του ΚΠΕ Κορθίου    

Το εργαστήριο αυτό έχει ως στόχο,οι συμμετέχοντες ανά ομάδες, να εντοπίσουν και να καταγράψουν περιβαλλοντικά προβλήματα μέσα από φυσικά και μη υλικά καθώς επίσης και να συνεργαστούν για να προτείνουν λύσεις σε αυτά.

"Εικόνες σκέψεις και συναισθήματα…'', Π.Ο. του ΚΠΕ Κορθίου  

           Το εργαστήριο αυτό έχει σαν στόχους, την ανάπτυξη της παρατηρητικότητας, της τεχνικής λήψης γρήγορης απόφασης, της σωστής χρήσης και διαχείρισης του χρόνου,  την ανάπτυξη της συνεργασίας καθώς και  την κατανόηση της έννοιας της ολιστικότητας.Οι συμμετέχοντες χωρίζονται σε ομάδες και ο εμψυχωτής μοιράζει σε κάθε ομάδα, κάποιες φωτογραφίες ( οι οποίες έχουν έντονες αντιθέσεις ) έχοντας καλύψει κάθε φορά την έντονη αντίθεση καθώς και ερωτηματολόγια σχετικά με τις φωτογραφίες, στα οποία καλούνται να απαντήσουν είτε ατομικά είτε ομαδικά οι συμμετέχοντες. Η κάθε ομάδα παρουσιάζει τις απόψεις της για κάθε φωτογραφία και στο τέλος αφού γίνεται η αποκάλυψη των φωτογραφιών (δεν υπάρχει πλέον καλυμμένη η έντονη αντίθεση) πραγματοποιείται συζήτηση και τέλος οι συμμετέχοντες αξιολογούν το εργαστήριο και το  ενδιαφέρον τη εφαρμογής του στην τάξη. 

''Μαθαίνω μέσα από την ενεργή διαδικασία του παιχνιδιού: Δημιουργώντας ένα καλύτερο κόσμο'', Π.Ο. του Κ.Π.Ε. Κορθίου

Το εργαστήριο αυτό έχει ως στόχο οι συμμετέχοντες να αντιληφθούν ότι μέσα από τα παιχνίδια ρόλων αναπτύσσονται βασικά στοιχεία για την ανάπτυξη πολιτών που ενδιαφέρονται, ενεργούν και νοιάζονται για ό,τι συμβαίνει γύρω τους. Οι συμμετέχοντες καλούνται να παίξουν ένα παιχνίδι ρόλων για ένα συγκεκριμένο θέμα που τους έχει δοθεί. Χωρίζονται λοιπόν σε ομάδες, ο καθένας αναλαμβάνει ένα ρόλο και βασισμένοι σε σχετικό σενάριο συνεργάζονται προκειμένου να  το "δραματοποιήσουν".