"Λιθόκτιστες οδοί και μονοπάτια της Άνδρου - από την εξιστόρηση του παρελθόντος στη σύγχρονη χρήση τους."

Την ημερίδα που συνδιοργάνωσαν το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΚΠΕ) Κορθίου και το Ερευνητικό Κέντρο Άνδρου (ΕΚΑ) και πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις του ΚΠΕ στο Μοναστηριακό Συγκρότημα της Αγ. Τριάδας, παρακολούθησαν περίπου 45 άτομα, μεταξύ των οποίων εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης, εκπαιδευτικοί του νησιού και ξενοδόχοι. Την εκδήλωση προλόγισε ο Δήμαρχος, Γιάννης Γλυνός.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΗΜΕΡΙΔΑΣ

• 17:00 – 17:30   Προσέλευση συμμετεχόντων, εγγραφές, χαιρετισμοί.

 A. Ιστορική-ανθρωπολογική προσέγγιση

• 17:30 – 17:50 1) «Το μονοπάτι, δίκτυο επικοινωνίας στις λειτουργίες μιας κοινωνίας», Γιώργος Σπέης, Λαογράφος – Ερευνητής.

• 17:50 – 18:10 2) «Προσεγγίζοντας το ξερολιθικό τοπίο της Άνδρου μέσα από τα μονοπάτια», Νικόλαος Χαζάπης, Αναπληρωτής Υπεύθυνος του ΚΠΕ Κορθίου

• 18:10 – 18:20  Συζήτηση

• 18:20 - 18:40  Διάλειμμα-καφές

 Β. Η οπτική του τουρισμού και της τουριστικής εμπειρίας.

• 18:40 – 19:00 1) «Πεζοπορικός τουρισμός: φιλοξενία και παρεχόμενες υπηρεσίες από ένα επαγγελματία του τουρισμού στην Άνδρο», Αντώνης Βαλμάς- ξενοδόχος.

• 19:00 – 19:20 2) «Η ορειβατική-πεζοπορική εμπειρία – Προϋποθέσεις και προοπτικές στην Άνδρο», Παύλος Παύλου-Ορειβάτης-Οδηγός βουνού.

• 19:20 – 19:40  Συζήτηση

 Γ. Εναλλακτικές χρήσεις και σύγχρονη διαχείριση.

• 19:40 – 20:00 1) «Οι «στενές» της Άνδρου ως μέσο και εργαλείο πυροπροστασίας», Νικόλαος Χαζάπης, Αναπληρωτής Υπεύθυνος του ΚΠΕ Κορθίου Πρόεδρος του Συλλόγου Εθελοντών Δασοπυροσβεστών Άνδρου.

• 20:00 – 20:20 2) «Λιθόκτιστες οδοί και μονοπάτια της Άνδρου: Χρήσεις, χρήστες, κοινωνική διαχείριση την τελευταία δεκαετία και διαφαινόμενες προοπτικές», Όλγα Καραγιάννη- Ερευνήτρια στους τομείς τουρισμού και βιωσιμότητας.

• 20:20 – 21:00  Συζήτηση-κλείσιμο ημερίδας .

Στα πλαίσια της ημερίδας... 

ο Γ. Σπέης, λαογράφος ερευνητής, μέλος του ΕΚΑ, μίλησε για τα μονοπάτια ως δίκτυο επικοινωνίας στις λειτουργίες μιας κοινωνίας. Μίλησε για τις ιδιαιτερότητες της Άνδρου κάνοντας χρήση της έννοιας του πολιτισμικού τοπίου και ουσιαστικά για την ανάγκη να ιδωθεί το αγροτικό τοπίο της Άνδρου ως διαχρονικό ίχνος και αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής και των δραστηριοτήτων των Ανδριωτών στο πέρασμα του χρόνου. Χαρακτηριστικά αναφέρει : “Για να μπούμε στον ρόλο του επισκέπτη, του τουρίστα ή καλύτερα ας χρησιμοποιήσουμε τον παλιό όρο, του περιηγητή. Βρίσκεται στο μονοπάτι. Περπατάει. Κοιτάζει. Βλέπει τίποτα ή ένα απροσδιόριστο αλλά πιθανόν ωραίο τοπίο. Μπορεί να διακρίνει τι υπάρχει μέσα σ’ αυτό το τοπίο. Σ’ αυτό το χώρο. Σ’ αυτό το μονοπάτι. Γνωρίζει ότι το μονοπάτι είναι ένα κομμάτι ενός δικτύου αλλά τι υπάρχει επάνω στο δίκτυο? Και για να τον βοηθήσουμε, τι λειτουργίες υπήρχαν εκεί που αυτός θα τις καταλάβει, θα τις αναγνωρίσει και τελικά θα ανακαλύψει τα κατάλοιπα τους για να τα εξερευνήσει. Για να γίνει πιο ενδιαφέρουσα η επίσκεψη στο μονοπάτι. Τέλος θα πρέπει κανείς να βάλει και τις ίδιες τις μαρτυρίες των ανθρώπων πάνω στο μονοπάτι. Αυτή άλλωστε είναι και η πιο σημαντική διάσταση του μονοπατιού. Δυστυχώς πια έχουμε τα φαντάσματα αυτής της ζωής να μας τα διηγούνται εκείνοι που περπάτησαν, δούλεψαν, ονειρεύτηκαν, αγάπησαν και ένοιωσαν ανθρώπινα πάνω στα μονοπάτια. Ας κρατήσουμε αυτήν την αίσθηση και ας περπατήσουμε και εμείς”.

Ο Νίκος Χαζάπης, Αναπληρωτής Υπεύθυνος του ΚΠΕ Κορθίου, εκπαιδευτικός και Πρόεδρος του Συλλόγου Εθελοντών Δασοπυροσβεστών Άνδρου,  παρουσίασε το ξερολιθικό τοπίο της Άνδρου μέσα από τα μονοπάτια, δείχνοντας ενδιαφέρουσες τεχνικές κατασκευής με πέτρα αλλά και ιδιαίτερες ξερολιθικές κατασκευές που υπάρχουν στην Άνδρο όπως ταυλόμυλοι, χαμολάκες κλπ. Προβλήθηκε επίσης ταινιάκι με πλούσιο φωτογραφικό υλικό, ενώ ακόμη παρουσίασθηκε η σύγχρονη χρήση των «στενών» της Άνδρου ως μέσου και εργαλείου πυροπροστασίας.

Ο Αντώνης Βαλμάς, ξενοδόχος και επαγγελματίας στο χώρο της εστίασης μίλησε για την επαγγελματική του πορεία ως ξενοδόχος της Άνδρου, την τουριστική εξέλιξη της Άνδρου και ιδιαίτερα της περιοχής της Χώρας, την εμπειρία του μέσα από τις συνεργασίες του με group πεζοπορικού τουρισμού στην Άνδρο, τις ανάγκες και προοπτικές αυτής της μορφής τουρισμού στο νησί.

Ο Παύλος Παύλου, ορειβάτης, συνοδός ορειβατικών εξορμήσεων του ΕΟΣ Αχαρνών μίλησε για την ορειβατική-πεζοπορική εμπειρία, τα ευρύτερα μέσα που απαιτεί, καθώς και τις προϋποθέσεις και  προοπτικές της στην Άνδρο, μέσα από την εμπειρία του στα πλαίσια των εκδρομών που οργανώνει τα τελευταία χρόνια στο νησί.

Η Όλγα Καραγιάννη, ερευνήτρια σε θέματα τουρισμού και βιώσιμης ανάπτυξης, μέλος του ΕΚΑ, παρουσίασε διαθέσιμα στοιχεία για την κοινωνική διαχείριση των μονοπατιών της Άνδρου την τελευταία 10ετία και τις προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης αυτής της μορφής τουρισμού στο νησί.

 Πρόβαλε σύντομο ταινιάκι με φωτογραφικό υλικό για τις αλλαγές χρήσεων και τους σύγχρονους χρήστες των μονοπατιών εν γένει και σε ότι αφορά την Άνδρο, το έργο αρκετών εθελοντικών καθαρισμών αλλά και καταστροφών κατά μήκος μονοπατιών του νησιού. Ακόμη, παρουσίασε στοιχεία από μικρής εμβελείας έρευνα που πραγματοποίησε το ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΝΔΡΟΥ σε group ορειβατών που επισκέφθηκαν το νησί το 2009. Τέλος, επεσήμανε την ανάγκη ύπαρξης σαφούς και συγκροτημένης στρατηγικής για την ανάπτυξη αυτής της μορφής τουρισμού στην Άνδρο, μέσα από συγκεκριμένες προτάσεις καθώς και την ανάγκη συνεργασιών μεταξύ των ενδιαφερομένων φορέων και επαγγελματιών του νησιού.

Ερευνητικό Κέντρο Άνδρου